Houtrotvuller en houtrot repareren in stappen uitgelegd

Houtrot kun je herstellen met een houtrotvuller, maar hoe werkt dit precies en wat heb je daar dan bij nodig? Dit zijn vragen die met regelmaat voorbij komen bij Quofi. Vragen waarvan wij vonden dat het tijd werd om die in een Klusadvies te gieten en onze lezers op weg te helpen. In dit klusadvies lopen we er stap voor stap doorheen om jou zo op weg te helpen bij je houtrot klus.

Houtrot, de stille killer

Houtrot is een gemeen proces dat plaatsvindt in het hout zelf. Wanneer hout niet goed beschermd is tegen de elementen, kan houtrot optreden. Wanneer de relatieve luchtvochtigheid bij het houtoppervlak meer dan 95% wordt of het hout zelf bevat een vochtpercentage van 20% in massa, dan kunnen de aanwezige houtrotschimmels het hout gaan aantasten. Dit is een proces waarbij het hout "verteerd" wordt. Vaak kom je dit tegen bij houten delen die niet goed geverfd zijn of waarbij de lak niet goed bijgehouden en beschadigd is. Anderzijds kan het ook optreden op plekken waar het hout dicht op de grond staat. Hierbij kan condens en bodemvocht ervoor zorgen dat de lak op het hout sneller slijt dan gebruikelijk is. Hierdoor trekt het vocht langzaamaan in het hout. Hout hoeft niet altijd vochtig te zijn om te kunnen rotten, schimmels kunnen namelijk het vocht absorberen waardoor het hout droog lijkt, ondanks dat het rottingsproces toch bezig is.

Houtrot kan doorgaans herkend worden aan hout dat uit elkaar lijkt te vallen, maar in sommige gevallen kan houtrot ook binnenin het hout beginnen. In dit geval zie je het pas wanneer het rot-proces de buitenkant bereikt heeft. Op zo'n moment is de schade aanzienlijk en is houtrot repareren met een houtrotvuller waarschijnlijk de enige optie.

Stap 1: Houtrot vinden voor je houtrot kunt behandelen

Het kan een uitdaging zijn om de plek te vinden waar het rottingsproces zit. Vooral in gevallen waarbij de verf nog niet aangetast is kan het lijken alsof een kozijn in goede staat is. Diep van binnen is het hout echter serieus aangetast en verzwakt. Let daarom goed op de volgende tekenen:

• Scheuren in openstaande verbindingen
• Oneffenheden in de verf of beits
• Klop op het hout. Klinkt het hol? Controleer dan het hout door met een schroevendraaier er in te prikken. Het hout mag niet zacht zijn.
• Klemmende deuren en ramen

Twijfel je alsnog? Dan is er ook een houtconditiemeter beschikbaar die je helpt bij het opsporen van vochtige en aangetaste plekken.

Stap 2: Verwijder lak en leg het rottende hout bloot

Schuur het gedeelte op en verwijder de lak. Vanwege de laag verf is het rotte deel waarschijnlijk niet goed zichtbaar. Het kleine plekje dat jij ziet, kan een heel stuk groter zijn. Schuur daarom de lak weg en houd er rekening mee dat je een ruim deel overhoudt. Schuur dus iets meer weg dan wat nodig is. Hiervoor kun je een schuurmachine gebruiken, of gewoon schuurpapier.

Stap 3: Houtrot behandelen

Verwijder het aangetaste hout grondig. Voordat het houtrot repareren kan beginnen is het van belang dat het rottingsproces gestopt wordt. Sla je deze stap over, dan zal het hout doorgaan met rotten en is je zorgvuldige reparatie op lange termijn nutteloos geweest. Zonde van je moeite en het product dat je hier aan besteed hebt. Voordat je kunt beginnen is het belangrijk om al het houtrot weg te halen. Met een houtbeitel of een Dremel multi-machine kun je al het rotte hout weghalen. Haal ongeveer 1 centimeter hout meer weg dan wat aangetast is. De houtrotschimmel kan namelijk al in dit deel getrokken zijn zonder dat het direct zichtbaar is.

Stap 4: Breng houtrotstop aan om het rot-proces te stoppen

Breng de houtversterker aan om het hout te herstellen. Met een zogenaamde houtversterker kun je het beschadigde hout behandelen en het houtrot proces een halt toeroepen. Dit voorkomt dat het aanwezige hout opnieuw kan gaan rotten en kan direct een hulpmiddel zijn om de houtrotvuller op te laten hechten. Vroeger werd de houtrotstop of houtversterker ook weleens "epoxy" genoemd.

Stap 5: Houtrotvuller aanbrengen op het schone hout

Breng de houtrotvuller aan, en mes deze zorgvuldig af. Meng de houtrotvuller zorgvuldig totdat je een gelijkmatige kleur hebt. Breng deze daarna voorzichtig aan op het hout. Smeer de houtrotvuller uit totdat het hele vlak opgevuld is. Is het gat tamelijk groot, dan kun je dit ook opvullen met een stuk schoon hout. Dit zal aanzienlijk schelen in de hoeveelheid houtrotvuller die je nodig hebt. Met zorg kun je nu de vuller afmessen. Hoe strakker en mooier je het nu af kunt messen, des te minder werk heb je straks om alles netjes te schuren.

Stap 6: Alles vlak schuren, klaar voor een nieuwe laag verf

Schuur alles mooi vlak voordat je een nieuwe laag grondverf aanbrengt. Lees de verpakking zorgvuldig voor de aanbevolen droogtijd. Wanneer de houtrotvuller helemaal droog is, kan deze opgeschuurd worden. Werk zorgvuldig, want als je teveel wegschuurt moet je het daarna weer opnieuw opvullen. Zodra alles vlak geschuurd is, kun je het geheel ontvetten en in de grondlak zetten. Ons advies is om het hele object in 1 keer te verven en niet alleen het gerepareerde deel. Er bestaat een kans dat je verschil gaat zien tussen het vers-geverfde deel en het oude deel. Schuur het hele oppervlak zorgvuldig op en zet alles netjes in een nieuw laagje lak. 

Houtrot voorkomen is beter dan genezen

Houtrot is een veelvoorkomend probleem bij houten objecten. Zowel voordeuren, raamkozijnen, poortdeuren en tuinhuisjes kunnen last krijgen van houtrot. In sommige gevallen is er zoveel schade dat zelfs een houtrotvuller geen goede oplossing meer biedt. In zulke gevallen is het vooral jammer dat het rot niet voorkomen is, want dat is vaak goedkoper, makkelijker en in sommige gevallen ook veiliger. Om houtrot te voorkomen zijn een paar basis stappen van belang:

• Controleer elke 6 maanden of de verf op het hout nog in goede staat is
• Let erop dat er voldoende ruimte is voor wind om het hout te drogen na de regen
• Hout dat zeer dicht op de grond staat loopt een veel groter risico. Bij een schutting, of de wand van een overkapping wordt vaak een opsluitband gebruikt, waardoor het hout pas na 10 cm vanaf de grond begint
• Houd het hout schoon, geverfd hout kan schoon gewassen worden, ongeverfd hout kan met groene zeep en een borstel gereinigd worden. Spoel daarna goed af
• In het geval van ramen, moet de kitlaag gecontroleerd worden. Als deze versleten is kruipt vocht in de kitlaag en tast het hier het hout aan
• Klemt een deur of raam? Pas dan op dat de verflaag niet beschadigd, als het hout bloot komt te liggen kan hier vocht in trekken
• Ben je van plan om iets te vervangen, vraag de verkoper dan om hout dat geïmpregneerd is en goed bestand is tegen de elementen